کوه قاف یا قبله داغی
در جنوب شهرستان آذرشهر و در منتهی الیه سلسله سهند غربی یک توده عظیم صخره ای بزرگ قرار گرفته که به نام قاف یا قافلانتی یا قبله داغی معروف است .
این کوه با ارتفاع ۲۵۳۸ وبا مختصات عرض ۳۷ درجه و ۳۹٫۷۳۶ دقیقه شمالی و طول ۴۶ درجه و ۰٫۴۱۱ دقیقه شرقی ، محدود است از طرف شمال به روستای بادامیار (قدمگاه)، از شرق به روستای امیر دیزج، از غرب به روستای دین آباد و از طرف جنوب غربی به روستای هفت چشمه وهمچنین این توده عظیم سنگی از جنوب به واسطه کوه دینگجه و چمنزار ولیجان با کوه کرکس یا گل گز ارتباط برقرار می کند. به جرات می توان گفت که این کوه مهم ترین قله کوه های سهند غربی به شمار می آید.
در اطراف این کوه چشمه های متعددی وجود دارد که اهالی روستاها ی بادامیار و دین آباد از آنها بهره مند می شوند. تمام دره های این کوه صخره ای بزرگ مشرف به جلگه آذرشهر بوده و آب دره های این کوه به طرف این جلگه سرازیر می شود. از مشهورترین دره های این کوه می توان به دره حسن خان اشاره کرد.
متوسط بارش این کوه ۳۵۰ الی ۴۵۰ میلی متر در سال است که از اوایل آذر ماه تا اواخر اسفند ماه بارشها عمدتا بصورت برف است. این کوه صخره ای به خاطر شکل ظاهری خاصی که دارد، بیشتر برف های آن در دامنه های پایین این کوه بصورت برف چال انباشته می شود و تا اواسط خرداد ماه به خوبی قابل مشاهده است.
کوه قاف به علت صخره ای بودن نسبت به کوه های مجاور خود دارای پوشش گیاهی کمتری است و دامنه های شمالی و شمال غربی این کوه به خاطر شیبی که دارند در زمستانها به هنگام بارش برف زیاد، بهمن گیر بوده و خطرناک هستند.
کوه قاف در منتهی الیه کوه های رشته سهند غربی قرار گرفته است و زمان پیدایش این کوه همانند سایر ارتفاعات سهند غربی در دوره سوم زمین شناسی بوده که بر اثر فعل وانفعالات کوه زایی به وجود آمده ، این توده عظیم صخره ای با سنگ های دگرگونی از مواد آتشفشان های درونی و رسوبات دوران سوم تا اوایل دوره چهارم ترکیب یافته و تقریبا به شکل ظا هری امروزی در آمده است. اکثر نقاط این کوه به ویژه در جبهه های غربی و جنوبی عمدتا صخره ای بوده وحتی صخره هایی با ارتفاع بیش از ۲۰ متر نیز دیده می شود و در قسمت هایی از شرق و شمال نیز سنگ های بزرگ و کوچک با مقیاس کوچکتری نسبت به دو جهت قبلی وجود دارد.
از کوه های مجاور این توده عظیم سنگی می توان به رادار داغی، احمد قابا، سامانگی و دینگجه اشاره کرد، که این توده سنگی به شکل گنبد مخروطی مانند از کیلومترها دورتر و از همه جهات به صورت یکسان و مشخص نمایان است. در صورت صاف بودن هوا از بالای قله اکثر قلل مرتفع سهند و همچنین گوی زنگی و علی علمدار مرند، کیامکی جلفا و ارتفاعات مرزی آذربایجان غربی به خوبی قابل مشاهده است. این کوه به خاطر شکل ساختاری خاص خود (کله قندی) از لحاظ صعود، سخت و به اصطلاح فنی تکنیکال است و کوه نوردان بسیاری را به مبارزه می طلبد.
برای صعود به این توده عظیم سنگی سه مسیر وجود دارد که دو راه از این مسیر ها مورد استقبال بیشتر کوه نوردان است:
۱) جبهه شمالی ۲) جبهه شرقی ۳) جبهه غربی
۱) برای صعود به کوه قاف از جبهه شمالی در پای دامنه این کوه و در کنار مسجد سنگی بادامیار از ماشین پیاده می شویم و سپس به سمت پایین دره و از جلو مسجد رد می شویم و از یک راه مال رو باریکی که تا چشمه باش بولاخ (چشمه بالا) ادامه دارد، مسیر را طی می کنیم. در نیمه های این راه به یک دو راهی می رسیم که ما مسیر سمت راست را در جهت غرب ادامه می دهیم و بعد از حدود ۵/۱ ساعت پا بر فراز قله می گذاریم. شایان ذکر است که این مسیر تا قله بصورت پا کوب ادامه دارد و کوهنوردانی که برای اولین بار به این کوه صعود می کنند، خیلی راحت می توانند از این مسیر خود را به بالای قله برسانند. این مسیر در میانه راه دارای شیب نسبتا زیادی است که صعود در زمستان از این جبهه را بدون تجهیزات کافی تقریبا غیر ممکن می سازد. صعود از این مسیر از پای دامنه کوه تا بالای قله حدود ۲ ساعت طول می کشد.
۲) برای صعود به کوه قافلانتی یا قبله داغی از مسیر جبهه شرقی همان راه باریک مال رویی که از جلو مسجد سنگی رد می شود را ادامه می دهیم و در پایان راه به یک چمنزار می رسیم که در آن یک آبشخور برای حیوانات درست کرده اند و چشمه ای به نام باش بولاخ در آن وجود دارد که محل مناسبی برای استراحت و صرف صبحانه و پر کردن قمقمه های آب است. از این مکان مسیرمان را به سمت راست و در جهت جنوب غربی ادامه می دهیم. بعد از حدود ۳۰ دقیقه کوه پیمایی، مسیرمان را به سمت راست و در جهت غرب عوض می کنیم و از اینجا تا بالای قله در این سمت حرکت می کنیم. در نیمه های این مسیر و در میان انبوه صخره های این جبهه، یک باریکه صخره ای وجود دارد که همچون کانالی، کوه نوردان را به بالای قله هدایت می کند و ما نیز از این طریق و پس از گذشتن از این باریکه سوار بر گرده صخره ای که تا نز دیکی های قله امتداد دارد سوار می شویم و پا بر فراز قله می گذاریم.
لازم به ذکر است که جهت صعود به قله از این جبهه حتما بایستی از افراد آشنا به منطقه و فرد آشنا به این مسیر صعود استفاده کرد. زمان تقریبی صعود از پای مسجد تا بالای قله حدود ۵/۲ ساعت طول می کشد. لازم به ذکر است که این جبهه بهترین مسیر برای صعود در زمستان است.
۳) مسیر سوم یا جبهه غربی که به راه قویون یولی (راه گوسفند) معروف است و نسبت به دو مسیر قبلی خیلی کمتر مورد استفاده کوه نوردان قرار می گیرد که یکی به علت شیب زیاد و صخره ای بودن و دیگری به علت راه طولانی آن تا قله است.
فواصل زمانی دراین گزارش ها مربوط به فصول مناسب سال می باشد و در زمستان با توجه به شرایط برفی زمان فوق افزایش قابل توجهی خواهد یافت.
در پای دامنه این کوه، مسجد و گورستان تاریخی بادامیار (قدمگاه) قرار گرفته است که از مراکز باستانی و مکان های دیدنی شهرستان آذرشهر محسوب می شود. مسجد سنگی قدمگاه در نزدیکی روستای بادامیار در حدود ۱۲ کیلو متری جنوب آذرشهر مانند غاری در دل کوه کنده شده که در دوره های قبل از اسلام از آن به عنوان معبد زرتشتی مورد استفاده قرار می گرفت.
این معبد یا مسجد گنبدی شکل در قرون ششم تا هشتم هجری قمری به عنوان تکیه عرفا و دراویش ، سپس به عنوان مسجد مورد استفاده قرار می گرفت.
برگرفته از سایت هیئت کوهنوردی و صعودهای ورزشی آذرشهر
