غار هامپوئیل مراغه

غار هامپوییل
در ۱۵کیلومتری جنوب شرقی مراغه در مرکز مثلثی که از سه روستای گشایش ، تازه کند و قشلاقایجاد می شود منطقه کوهستانی به نام زیرُیش (زورُش، زیوریش ، نوشتن این نام با خط عربیهم به اندازه نام اصلی غار سخت است) قرار دارد و درکمره کوهی صخره ای، در نزدیکی یکپل سنگی طبیعی که از کف دره حدود ۱۵۰ متر بالاتر در میان صخره ها به خوبی دیده می شودتعدادی دهانه غار رو به جنوب گشوده شده که بزرگترین شان به عرض ۸ متر و به ارتفاع تقریبی۲۰ متر با یادگار نوشته های فراوان مشخص شده است. برای ما که فقط از وجود کتیبه ای به خط روسی به تاریخ ۱۹۲۵ میلادی خبر داشتیم دیدن اینهمه رنگ و یادگاری تعجب بر انگیز است در حالیکه متوجه کتیبه روسی نمی شویم شاید با رنگها پوشیده شده و یا شایدم…امروزه برای رسیدن به این غار میتوان از روستای تازکند سفلی به وسیله جاده ای که به دستور سازمان میراث فرهنگی احداث شده تا نزدیکی دهانه غار رفت و بعد از آن با ۱۵ دقیقه کوهپیمایی به دهانه غار رسید.غارهامپوهیل به دلیل چاه های مخوف و عمیقش شهرت دارد و در معتبرترین فهرست از غارهای ایران نوشته آقای احمد معرفت وجود چهار چاه بالای شصت متر دراین غار ذکر شده که با فرود از آنها متوجه می شویم این اعداد بر اساس حدسیات گزارش دهندگانی بوده که با ذهنی مشوش و تحت تاثیر افسانه های پیرامون این غار گزارش نوشته اند در حالیکه عمق چاهها کمتر از سی متر است.تالار ورودی غار محوطه مدور و وسیعی پوشیده از خاک نرم و خاکستر مانندیست که در گوشه شمال شرقی اش به تالار بعدی راه دارد . بالای راه و در سقف این تالار حفره ای خود نمایی می کند که دور از دسترس است و بازدید از آن مستلزم داشتن ابزار مخصوص این کار است. تالار دوم در راستای شمال جنوب امتداد دارد و سه چاه در این راستا دیده می شود. کمی پیشتر از انتهای شمالی این تالار یک فرعی بزرگ در سمت غرب با سقفی بلند به چاه چهارم می رسد.این چهار چاه به طبقه زیرین غار راه دارد که این چاه ها دو به دو به طور مستقیم با هم مرتبط هستند ولی به طور کلی با ایجاد کشف راه های ارتباطی تمام این چهار چهاه به طبقه زیرین ختم میشود البته در ادامه این غار چها های دیگری هم وجود دارد که به طبقات زیرین متصل میشوند. در بعضی گزارشها به کمبود هوا در کنار چاه چهارم اشاره شده که ظاهرا بیشتر مربوط به همان حس مشوش و متاثر از افسانه باشد چرا که نه تنها در کنار چاه چهارم که در اعماق تنگ ترین دهلیزها از عمق چاه چهار، که غار نورد برای عبور از آنها بسان کرمی در میان خاک و آهک می لولد هوای تازه و پاک جریان داشته که نشان از وجود منافذ ناپیدا به فضای خارج غار است.در این غار تالارهای و معابر جالب وجود دارند که هر کدام با اسمی توسط غارنوردان تبریز و مراغه ای نام گذاری شده که به طور مثال میتوان به تالار غمگین، تالار معبد، چاه و تالار خفاش، تالار آینه، حوض کوثر، پیست اسکی، چاه داوود و … اشاره کرد.