رشته کوه سهند

کوهنوردان زیادی همه ساله ازسراسرایران برای صعود به قله سهند مخصوصا در فصل بهار واوایل تابستان به منطقه آذربایجان می آیند واکثریت آنها یا قله جام را از سمت جنوب یا شمال وقله قوچ گلی را از سمت شمال صعود کرده ومراجعت می نمایند .بی آنکه شناخت مختصری از این کوهستان زیبا بدست آورند …سهند کوهستان مهمی است در آذربایجان شرقی به وسعت ۴۵۰۰ کیلومتر مربع.این کوهستان از طرف غرب به دریاچه ارومیه واز سمت شرق به شهرستان سراسکند (هشترود)به طول تقریبی ۴۵ کیلومترمربع کهبیش از بیست قله آن متجاوز از ۳۰۰۰مترارتفاع دارد .سهند را عروس کوهستانهای ایران گویند…مراتع سهند بهترین مکان برای ایلات وعشایر جنوب آذربایجان یعنی منطقه مراغه-میاندوآب- بناب – ملکان و مهاباد می باشد…تفاوت سهند با کوههای غربی ایران ویرانی قلل آن است .به جای ارایه یک قله منفرد مانند سبلان چندین قله مرتفع بر روی یک دایره نسبتا مدور ارایه داده است.علاوه بر قلل مشهوری که گرداگرد این دایره استقرار یافته در روی خطی به طول ۱۰۰ کیلو متروعرض ۴۵ کیلومتر …در جبهه شمالی برف از سالی به سال دیگر می رسد .کوهستان سهند از مجموعه کوههای آتشفشانی تشکیل شده که دریاچه کوچکی که خاص این کوهستانهاست در دامنه های آن به چشم می خورد .که از مهمترین آنها می توان به آلمالوگلی ، قور گل آیقرگلی،نادر گلی ،گین گلی و قوچ گلی اشاره کرد.در این کوهستان بریدگی های سخت- دامنه های شیب دار ودره های عمیق وباریک وقله های متعدد در موازات همدیگر به وجود آمده اند .که در ایندره ها جویبارها ورودخانه های زیادی به سوی دو آبگیر عمده یعنی دره قزل اوزن (دریای خزر)ودریاچه ارومیه جریان دارند.معروف ترین قله ودره های سهند عبارتند از :۱-در بخش شمال شرقی که مشرف به جلگه بستان آباد می باشد قله های قوچ گلی داغی – بز داغی – حرم داغی – متال داغی – زری داغی – آت داغی – جوداغی که به وجود آورنده دره های- چینی بلاغ –سعید آبادچیچکلو که همین دره ها وقله ها سرچشمه رودهای چینی بلاغ چایی-قپان چایی- بهادر چایی-کلقان چایی می باشند.که اکثرا به حوضه آبریز قزل اوزن ودر نهایت به دریای خزر می ریزند.بلندترین قله سمت شمال شرق قله قوچ گلی به ارتفاع ۳۷۰۰متر می باشد.نزدیکترین روستا ها به همین قله ها روستاهای ثمر خزان- چینی بلاغ- چیچکلو می باشد. ۲- در بخش شمالی که مشرف به جلگه لیقوان وتبریز می باشد :گیروداغی- شیرشیر داغی –دمیرلی داغی- شله سرداغی- پانیخ داغی که بوجود آورنده دره های توله سر دره سی-بارالی دره سی – گین دره سی – ورودخانه های لیقوان چای-توله سر چای-بارالی چای که در نهایت به آجی چای تبریز پیوسته به دریاچه ارومیه می ریزند.بزرگترین قله بخش شمالی کوهستان سهند قله گیروه با ۳۶۰۰ متر ارتفاع نزدیک ترین روستا ها ومسیر صعود روستای ثمر خزان و روستای لیقوان می باشد.۳-در بخش شمال غربی که مشرف به جلگه تبریز وشهرستان اسکو می باشد قله سلطان داغی – نوروز داغی – ارشد داغی – سنجر داغی – و قشنار داغی – زینجاب داغی که بوجود آورنده دره های زینجاب دره سی- ارشد چمنی – کندوان دره سی – آستاری دره سی ورودخانه های کندوان چایی- اسکو چایی وزینجاب رود که در نهایت به دریاچه ارومیه می ریزند .بلند ترین قله شمال غرب سلطان داغی با ارتفاع ۳۴۲۵ متر ونزدیکترین روستاها ومسیر صعود روستای کندوان وعنصرود می باشد.در بخش غرب وجنوب غرب که مشرف به جلگه آذرشهر وعجب شیر ومراغه بوده قله های میدان داغی – قارمش داغی – قوجا داغی –نال میخ داغی – چماقلو داغی – عریان داغی و اولیا داغی که بوجود آورنده دره های گنبه دره سی – بهادر دره سی – چاخ چاخ یوردی – اسفاین دره سی – سارم ساخلی یوردی ورودخانه های گنبر چای وتوفارقان چای آذرشهر – قلعه چای عجب شیر و صوفی چای مراغه می باشد.بزرگترین قله منطقه غرب کوهستان قله میدان داغی با ۳۴۰۵ متر نزدیک ترین روستاها ومسیر صعود روستاهای هرگلان عجب شیر گنبر آذرشهر و یای شهر مراغه –کندوان اسکو می باشد.۵- در بخش جنوب که به جلگه مراغه وهشترود مشرف بوده کوه معروف سهند یک کوه با دو قله که جام ۳۵۵۰ وقله سهند ۳۵۱۳متر خود نمایی میکنند. کمی بطرف جنوب شرق کوه آق داغ می باشد جنوب کوه سهند مرتع قیخ بولاغ وشمال آن شاه یوردی ودشت بایندر می باشد. نزدیکترین روستاها ومسیر صعود روستای کورده ده وباتما نقلیچ مراغه وروستای چیچکلو هشترود می باشد.در بخش شرقی ارتفاع قابل ملاحظه ای وجود ندارد وبه مرتع بایقراء ختم می شود.۶- بخش مرکزی فاقد قله های مرتفع بوده ولی سه دره زیبا وپر آب :شاه یوردی- بایندر دره سی و تورپاغلی بستر سه رودخانه مهم کوهستان قرانقوچای – مردق چای وصوفی چای می باشد .همین دره های زیبا وفرحناز هسته مرکزی کوهستان بوده که در میان قلل مرتفع همچون نگینی برانگشتر جلوه گر است -…واینهم یک کروکی …ومسیر های پیشنهادی دوروزه :۱- روستای کردده مراغه- مسیر رودخانه – گردنه دودانلو – کوثر بلاغی – بایندر دره سی محل شب مانی – قله گیروه- توله سر دره سی –لیقوان تبریز.۲- مرتع قرخ بلاغ –قله سهندوجام – شاه یوردی محل شب مانی – ادامه شاه یوردیقله قوچ گلی – پیست اسکی سهند .۳- سد علویان مراغه – دره اسپراین- مرتع سارم ساخلی محل شب مانی – قله قارمش – ارشد چمنی – کندوان.۴- روستای یای شهر مراغه – شاخه فرعی صوفی چای –تور پاغلی محل شب مانی – گردنه لیقوان – گین در سی – روستای لیقوان .۵-روستای هرگلان عجب شیر – آبشار شرشر – دربند قطر- قله میدان داغی – ارشد چمنی محل شب مانی سلطان داغی – چوبان چشمه سی- عنصرود اسکو.۶- روستای گنبروف آذرشهر – نال میخ- تورپاغلی دره سی محل شب مانی – بایندر دره سی – قله سهندوجام – قرخ بلاغ – مراغه .۷-روستای یای شهر مراغه – شاخه اصلی صوفی چای – بایندر دره سی محل شب مانی – یال حرم وقوچ گلی – چینی بلاغ دره سی –المالوگلی – روستای المالو هشترود