پارک ائل گولی – تبریز

ائل گؤلی (ائل گلی) یا شاه ‌گلی یکی از مهم ‌ترین گردشگاه ‌های شهر تبریز است که در جنوب شرق آن و در ۷ کیلومتری مرکز شهر واقع شده ‌است. شاه گولی به معنی “استخر شاه” ترجمه شده است. گول در زبان ترکی به معنی استخر می ‎باشد. احداث بنای اولیه این آبگیر را به زمان پادشاهان آق قویونلو و توسعه آن را به زمان صفویه نسبت می‎ دهند.

ائل گلی، شاه ‌گلی تبریز تا پیش از روی‌ کارآمدن صفویان، بزرگترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌ های مناطق شرقی تبریز تا دروازه تهران و تپلی‌ باغ بوده ‌است. در دوران حکومت صفویان، تمام شن و ماسه و نخاله‌ های موجود در محوطه داخلی دریاچه فعلی خالی شده و دیواره ‌ای سنگی به دور آن کشیده شد.

در دوران قاجار در پیرامون استخر ائل گلی خیابان ‌هایی جهت عبور و مرور احداث گردید و در جوار این معابر، درختان درخت تبریزی، بید مجنون و گل‌های اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزئین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شد. ائل گلی در دوران پهلوی به شهرداری تبریز واگذار شد تا به یک گردشگاه عمومی تبدیل شود. سید باقر کاضمی (مهذب‌الدوله) استاندار وقت آذربایجان شرقی، نخستین تعمیرات اساسی را در محوطه این گردشگاه به انجام رسانید. در مرکز استخر ائل گلی، عمارت کلاه ‌فرهنگی هشت ضلعی وجود دارد که امروزه به ‌صورت یک تالار پذیرایی مورد استفاده قرار می ‌گیرد و به کاخ ائل گلی مشهور است. این بنا پیشتر ساختمانی خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ تخریب گشت و با همت شهرداری تبریز و استانداری، جای خود را به یک ساختمان زیبا و مقاوم داد.

دریاچه ائل گلی تبریز :
دریاچه ائل گلی با ۵٫۵ هکتار وسعت، گنجایش ۷۲۰۰۰۰ متر مکعب آب را دارد. این دریاچه پیشتر به سبب بزرگی و عظمت، شاه ‌گلی (دریاچهٔ بزرگ) نام داشته که پس از انقلاب اسلامی ایران به ائل گلی یعنی دریاچه مردم تغییرنام داده ‌است. یکی از شعبه ‌های رودخانه لیقوان که از نزدیکی روستای چاوان می‌گذرد، به‌صورت جویباری کوچک از سمت جنوب‌ شرقی دریاچه ائل‌گلی وارد آن شده و آب آن را تأمین می‌نماید.

تپه نسبتاً بلندی در بخش جنوبی دریاچه ائل‌گلی قرار گرفته که جنگل‌کاری شده و آبشارهای مصنوعی متعددی از این تپه به سمت داخل دریاچه سرازیر می‌شود. همچنین از ضلع جنوبی دریاچه تا مرکز آن و محل کاخ ائل‌گلی، خیابانی کشیده شده که عمارت کلاه‌ فرنگی را به ‌صورت یک شبه‌جزیره درآورده ‌است.
این دریاچه در هنگام فصل زمستـان با نمایی زیبا آمیخته‌ای از یخ و آب، خود را می نمایاند. در زمان یخ زدن دریاچه ماهی‌هایی که در این آب زندگی می‌کنند نمی‌توانند به سطح آب برسند و به همین دلیل رشد آن‌ها کند می‌شود. عمق دریاچه ائل گلی ۱۲ متر بوده و در محوطه آن قایقرانی انجام می ‌شود. همچنین شهربازی (لونا پارک تبریز) و نیز مسافرخانه‌های متعددی در داخل این گردشگاه وجود دارد.

کاخ ائل گلی تبریز :
عمارت کلاه ‌فرهنگی هشت‌ ضلعی موجود در مرکز دریاچه ایل ‌گلی که به کاخ ایل‌ گلی شهرت دارد، امروزه به ‌صورت یک تالار پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بنا پیش‌تر یک ساختمان یک‌ طبقه خشتی و فرسوده بود. شهرداری تبریز در سال ۱۳۴۶ خورشیدی ساختمان پیشین را تخریب و عمارت دوطبقه جدید و مقاومی در محل آن احداث کرد.
کاخ ائل گلی، شاه ‌گلی تبریز در دوران حکومت سلطان یعقوب آق‌قویونلو احداث شده و در دوران سلطنت صفویان گسترش یافته‌ است. قهرمان میرزا (هشتمین پسر عباس میرزا) نیز این عمارت را تکمیل‌تر نموده و آن را به‌صورت یک گردشگاه سلطنتی برای درباریان قاجار درآورده ‌است.

برگرفته از سایت: http://www.makanbin.com